Έχουμε ακούσει την μάνα μας ή ακόμα καλύτερα την γιαγιά μας άπειρες φορές να λέει παροιμίες και να μένουμε με το στόμα ανοιχτό. Γνήσιες κυπριακές, από αυτές που έχουν πολύ βαθύ νόημα...τουλάχιστον οι περισσότερες, και που χωρίς να το θέλουμε μας κάνουν και γελάμε μέχρι δακρύων...
Η χρήση τους τις πλείστες φορές περιγραφική. Κουβαλούν στις λέξεις τους ιστορία και δίνουν μια άλλη διάσταση σε καθημερινά γεγονότα από μια απλή είδηση που μαθαίνουμε και που χωρά σχολιασμό μέχρι ένα σημαντικό γεγονός που θέλουμε απλά να διακωμωδήσουμε.
Γιατί λοιπόν να πουλά μόνο μούρη η γιαγιά μας ότι ξέρει από τέτοια; Αυτό σκεφτήκαμε και εμείς και έτσι εξηγούμε σε σας αρκετές από αυτές για να μπορέσουμε και εμείς να πουλήσουμε μούρη σε χρόνο ανύποπτο ή τουλάχιστον να μην μείνουμε να κοιτάμε σαν χαζοί αν προκύψει ένα τέτοιο θέμα.
Ετζύλησε το στούπωμα τζιαι ήβρε την μαείρισσα.
Αν ακούσεις να λέγεται για σένα μην χαρείς και πολύ. Δεν είναι για καλό! Λέγεται όταν δύο άτομα ταιριάζουν πολύ αλλά σε αρνητικούς χαρακτηρισμούς. Κλασσική ατάκα που λέγεται στους «παρέες» όταν με απλή κωλοφαρδία ζευγαρώνουν και κερδίζουν τους άλλους «παρέες» στην πιλόττα.
Τζαινούρκο είσαι κόσσινο τζαι που να σε κρεμμάσω;
Αν λεχθεί για σένα είναι για δούλεμα. Βασικά σε κοροϊδεύουν τα ρεμάλια που αγόρασες καινούργιο αυτοκίνητο. Σε βλέπουν που το πλένεις, το γυαλίζεις και δεν αντέχουν την εμμονή που έχεις πάθει με το τετράτροχο...Πως να το κάνουμε είσαι στόχος για τρομερά γέλια αλλά κατά βάθος να ξέρεις ότι σε ζηλεύουν. Ισχύει και για γκόμενες. Όταν είσαι ακόμα στα μέλια την προσέχεις και της κάνεις τα χατήρια, μετά... άστα να πάνε!
Δώστου χωρκάτη σχοινί να σου φκεί πάς στο κρεβάτι.
Αντίστοιχη με την παροιμία «Από εν αντρέπεται ο κόσμος εν δικός του.» Είναι αφιερωμένη σε εκείνο τον τύπο που του δίνεις κάτι από ευγένεια και δεν σταματά να ζητά...Χαρακτηριστική ατάκα που λέμε στον συνεργάτη που του κάναμε την εξυπηρέτηση ένα μήνα και σου ζητά τα διπλά τον δεύτερο. Έλεος δηλαδή. Μπορείς άνετα να την πεις για τον ξάδερφο που του δανείσαμε μια φορά το αυτοκίνητο για να εντυπωσιάσει το γκομενάκι και αυτός το ζητά κάθε μέρα εδώ και ένα μήνα.
Άλλον μας εδείξαν και άλλον μας εμπήξαν.
Η συγκεκριμένη παροιμία είναι όλα τα λεφτά! Κάτι τέτοιο λέει ο κάθε παντρεμένος μια μέρα μετά τον γάμο του. Μέχρι τότε είχε την εντύπωση ότι θα παντρευτεί μια γυναίκα που θα τον έχει βασιλιά και ξαφνικά συνειδητοποιεί ότι μια μέρα μετά το γάμο αυτή η γυναίκα θέλει να τον έχει σήκω-κάτσε, κάτσε-σήκω...και το περίεργο είναι ότι τα καταφέρνει με μεγάλη επιτυχία. Και επειδή εκεί που είμαστε ήταν και εκεί που είναι θα πάμε κάποτε, δεν υπάρχει περίπτωση να παντρευτούμε. Το ίδιο ισχύει και για το μεταχειρισμένο αυτοκίνητο που μόλις αγοράσαμε για ατρακάριστο αλλά στο πρώτο σέρβις ανακαλύπτουμε ότι το συγκεκριμένο αυτοκίνητο το έχει βγάλει "total loss" μια κοπελίτσα που είναι ακόμη στο νοσοκομείο, για τρεις μήνες τώρα από τη στούκα.
Άλλος γ@μεί και άλλος πληρώνει.
Μπορούμε να το πούμε και στην κυριολεξία και μεταφορικά. Την κυριολεξία τη ζούμε καθημερινά στη ζωή μας. Μεταφορικά ισχύει και για τον ξάδερφο προηγούμενης παροιμίας που γ@μεί τη γκομενίτσα κάνοντας τον όμορφο με το αυτοκίνητο που του δανείσαμε - και πληρώνουμε - εμείς.
Δώστου πελλού αγγούρι τζαι να σου πεί εν ζαβό.
Αυτό άνετα το λέει η γκόμενα σου όταν σε περιμένει με δυχτυωτό καλτσόν και ψιλά παπούτσια να κάνετε τρέλες, και μόλις την βλέπεις αντί να σου βγουν τα μάτια έξω και να της πετάξεις τα δικά της έξω, της λες ότι της έχει φύγει ο πόντος... Ε είσαι για κλάματα βασικά! Αντίστοιχο μπορεί να λεχθεί και από αυτήν όταν της μαγειρέψεις κάτι για πρώτη και μοναδική φορά και σου πει ότι δεν το πέτυχες καθόλου. Τι στο καλό; Δεν είσαι και ο Μαμαλάκης (να γ@μήσεις θέλεις)!
Θέλει και την πίττα σωστή και το σκύλο χορτάτο.
Αυτή η παροιμία είναι αφιερωμένη για τους άντρες που είναι πολυγαμικοί. Θέλουν να έχουν όλες τις γυναίκες στα πόδια τους αλλά εκείνες να έχουν μόνο αυτόν. Πρέπει όμως να ξυπνήσετε αγόρια μου επιτέλους. Δεν ζούμε σε ένα κόσμο αγγελικά πλασμένο. Αν ήταν έτσι θα είχαμε κι εμείς από δυο-τρεις η κάθε μια.
Που πελλόν τζαι που μιτσήν μαθαίνεις την αλήθεια.
Είναι κάτι που άκουγες πολύ συχνά όταν ήσουν μικρός και έλεγες ότι έβλεπες ή άκουγες στο σπίτι. Κοινώς ήσουν κάρφας από μικρός (και τώρα είσαι βασικά) απλά τότε υπήρχε η κάλυψη της παροιμίας αυτής και έτσι είχες το ελεύθερο να καρφώνεις τον πατέρα σου ότι έτρωγε κρυφά από την μάνα σου γλυκά και ας είχε ζάχαρο ή τους γονείς σου στην γιαγιά σου ότι τελικά δεν πήγαν στο μνημόσυνο της θείας στο χωριό αλλά πήγαν εκδρομή στις Πλάτρες...
Η νύφη ανταν να γεννηθεί της πεθεράς ημοιάζει.
Είναι κάτι σαν οιδιπόδειο σύμπλεγμα. Έχουμε τρομερό κόλλημα με την μάνα μας το λέμε και το παινευόμαστε, ε η γυναίκα που θα διαλέξουμε είναι δεδομένο ότι θα έχει τα χαρακτηριστικά της...Μπορούμε να διευκρινίσουμε ότι και να μην έχει χαρακτηριστικά της θα την κάνουμε στο τέλος να της μοιάζει.
Ούλοι λέσιν τζιαι πολέσιν τζι ο πελλός τζει που πονεί.
Α αυτή η παροιμία είναι χαρακτηριστική για τον κολλητό που τα έχει γ@μήσει όλα με την επιμονή του σε κάτι. Ή για την μάνα μας που μπορεί να της λες ότι έχεις πονοκέφαλο ή πονάς το πόδι σου γιατί χτύπησες και η απάντηση της και στα δύο είναι ότι πρέπει να φάς για να σου περάσει αλλά και για να μην μείνεις μικρός.
Κάτσε γάρε ψώφα
Χαρακτηριστική ατάκα όταν περιμένεις αύξηση για πολύ καιρό. (Συγχώρησε με αφεντικό.) Είναι σαν να λέμε ότι δεν υπάρχει περίπτωση να έρθει σύντομα αυτό που περιμένουμε... Επειδή τα γαϊδούρια ζούνε πολλά χρόνια, αποτελούν ένα καλό παράδειγμα.
Ήβρες τον Άγιο να άψεις το κερί σου
Λέγεται για τον τύπο που δεν μπορείς με τίποτα να βασιστείς πάνω του. Για τον κολλητό που σου έταξε να σου δώσει το κλειδί του διαμερίσματος του για να πάρεις το γκομενάκι και τώρα κάνει την πάπια. Για τον τύπο που πίστευες ότι θα σε βοηθήσει να παραδώσεις την εργασία σου και την έκανε στο τέλος με ελαφρά πηδηματάκια. Γενικά για τον άφαντο βασικά που πιστεύει ότι μπορεί να βασιστείς πάνω του και δεν μπορείς.
Έδωκες πας την πίττα με το μέλι.
Ατάκα αλάνθαστη που λένε κατά κύριο λόγο οι πεθερές για τις νύφες όταν κρίνουν ότι ο γιος τους δεν περνά (κατ'εκείνες) καλά. «Μάνα μου γιέ μου, έδωκες πας την πίττα με το μέλι» εννοώντας ότι θα μπορούσε κάλλιστα να βρει μια γυναίκα που να είναι φτυστή εκείνη και του επιπέδου τους, και να τον έχει βασιλιά.
Εξυπνήσαν οι κ@πούττοι τζαι γ@μούν μόνοι τους
Είναι αφιερωμένοι σε όλους εκείνους που μέχρι χθες δεν ήξεραν τι θα πει χρήμα ή κοινωνική δύναμη και μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα τα απόκτησαν και τώρα έχουν την αίσθηση ότι κρατούν το θεό από τα ούμπαλα. Ας πούμε είναι σαν να σου κλείνει ραντεβού να σε δει ο γιος της γειτόνισσας της θείας σου σε δύο μήνες για κάτι που τον θέλεις γιατί ξαφνικά, μόλις είδε τρεις λίρες στο παντελόνι νόμισε ότι κάποιος έγινε. Τώρα είναι πολύ busy ακόμη και για σένα τον κολλητό του, ενώ εσύ όταν ήσασταν μικροί τον γλύτωνες από τις φάπες που έπεφταν βροχή από τα άλλα τα παιδιά της γειτονιάς. Ε ρε ξύλο που του χρειάζεται...
Ο κώλος ο ανυβράκοτος είδε το βρακί τζαι εσσιέστιν
Παράγωγο της πιο πάνω παροιμίας είναι αυτή εδώ αλλά αφορά τα λεφτά. Θα ακούσεις άπειρες φορές να την λέει η γιαγιά σου για την κόρη του τσαγκάρη ή τον γιό του μπακάλη που τους έβαζε φαγητό να φαν όταν ήταν μωρά και τώρα επειδή έβγαλαν λεφτά από το χρηματιστήριο ή «καλοπαντρευτήκαν» κρατούν τα μερσεντές και τα ΒΜW και δεν την χαιρετούν στον δρόμο.
Το σχοινίν του χωρκάτη διπλόν φτάννει, μονόν εν ηφτάνει
Παροιμία για όλους εκείνους που δεν έχουν λεφτά αλλά κάνουν πράγματα εξεζητημένα. Για παράδειγμα ο τύπος που μένει σε studio με ενοίκιο αλλά μόλις έχει αγοράσει με finance στην τράπεζα το καινούργιο Cayenne
Κουτσοί στραβοί στον Άγιο Παντελεήμονα
Εδώ υπάρχουν δύο εκδοχές. Η μια είναι ότι βασικά είσαι κοροΐδο και έρχονται όλοι σε σένα να τους εξυπηρετήσεις... και η άλλη τόσο ο σχετικός όσο και ο πιο άσχετος πάει παντού. Μπορούμε κάλλιστα να την χρησιμοποιήσουμε όταν μπαίνουμε σε ένα σχετικά καλό καφέ και βλέπουμε να έχει μέσα κόσμο που φοράει Rolex μέχρι παντόφλες φλιπ-φλoπ. Διαλέγεις και παίρνεις όποια εκδοχή σου αρέσει.
Αυτές ήταν οι παροιμίες μας, αν δεν σας άρεσαν, «άνεμο στη βράκα σας τζι' αέραν στα πανιά σας»
